Sai - Instytut Budokan
Rodokan Combat Karate Kempo
 |  |
Krzysztof Rosowski Instytut Budokan
Rodokan Combat Karate Kempo
Menu główne:
Sai
Trening
Ćwiczenia z sai to ulubiona część mojego treningu. Jest to broń bardzo uniwersalna dzięki której podczas codziennego treningu doskonalimy wiele elementów. Techniki sai są bardzo zbliżone do treningu pustej ręki, walki nożem oraz krótkim mieczem i kijem. Poza tym broń ta wykonana jest z metalu więc długotrwały trening wzmacnia ramiona i nadgarstki a ręce nabierają dużej szybkości walce.
Sai jest bronią defensywna podobną do widełek. Występuje w wielu krajach Azji między innymi Indiach, Tajlandii, Chinach, Malezji , Indonezji, Wietnamie i Japonii. Nazwa sai wywodzi się od chińskiego chai. W wielu krajach znane jest pod inną nazwą. W Indonezji nazywa się cabang, w Malezji tekpi.
Część znawców historii sztuk walki uważa, że sai/tekpi/cabang pochodzi od trisula świętej broni hinduskiego bóstwa Sziwa. W ogólnym sensie trisula reprezentuje bóstwo w trzech aspektach stwórcy, strażnika i niszczyciela.
Symbolizm trisuli jest podobny do symbolu triratny buddyjskiej. Jego trzy zęby reprezentują moc, działanie i mądrość oraz trzy kanały energetyczne (ida pingala i shushumna), które pozwalają energii Kundalini przemierzać czakry. W buddyzmie triratna oznacza trzy diamenty ( Budda, Sangha i Dharma). Część praktyków sai jutsu nawiązuje do tej tradycji i uważa, że wszystkie ramiona sai mają określone znaczenie. A trening służy nie tylko rozwojowi fizycznych umiejętności ale również duchowemu rozwojowi.
Budowa sai:
a) Monouchi (ramię główne)
b) Saki (końcówka ostrza)
c) Yoku (ramiona boczne)
d) Tsume (końcówka gardy Yoku)
e) Tsuka (rękojeść)
f) Tsuka gashira (głowica)
g) Moto (centrum gardy Yoku)
Najczęściej spotykamy sai z okrągłym lub ośmiokątnym ramieniem głównym. Chociaż w większości egzemplarzy szpic nie jest ostry to jednak czasami możemy spotkać broń o bardzo ostrym końcu lub o ostrych krawędziach.
Dawne sai było wykute z żelaza. Zazwyczaj było dostosowywane do rozmiaru dłoni i długości ramion właściciela oraz jego siły. Ramiona boczne kutego sai były wbijane na ramię główne. Trening takim sai był dużo trudniejszym wyzwaniem niż ćwiczenie współczesnym sai wykonanym z lekkich metali.
Współcześnie najbardziej znana jest historia posługiwania się sai na Okinawie kiedy na wskutek wydanego przez władcę edyktu zabroniono mieszkańcom noszenia broni. Wtedy to najbardziej rozwinęły się systemy walki przy użyciu podręcznych przedmiotów codziennego użytku. Sai jako, że było wykonane z metalu doskonale nadawało się do walki przeciwko japońskim mieczom samurajskim lub broni o długim zasięgu.
W Japonii na bazie sai rozwinięto system walki za pomocą jitte, które zwykle ma tylko jedno ramię boczne, chociaż czasami możemy spotkać jitte z dwoma ramionami bocznymi jak sai.
Jitte używano głównie w policji. Służyło do przechwytywania i unieruchomienia miecza tak aby później można było obezwładnić uzbrojonego samuraja. Dzięki małej odległości między ramieniem głównym monouchi a ramieniem bocznym yoku łatwiej było zablokować "zakleszczyć" broń tak , że nie było możliwości uwolnienia jej przez przeciwnika. Broń ta służyła również do uderzania i naciskania na wrażliwe punkty na ciele człowieka.
Interesującą bronią jest również manji sai, które ma długą historię w Chinach i na Okinawie. Manji oznacza "wir" i nawiązuje symbolizmem do buddyjskiej swastyki.
Symbol składa się z kilku elementów - pionowej osi która reprezentuje połączenie nieba i ziemi oraz poziomej, która reprezentuje połączenie Yin i Yang.
Cztery połączone ramiona symbolizują współdziałanie wszystkich elementów. Lewostronne manji reprezentuje miłość i miłosierdzie a prawostronne siłę i inteligencję.
Inną bronią przypominającą sai i jitte było hachiwari lub kabutowari. Broń ta była używana podczas bitew do parowania ciosów i atakowania słabych punktów zbroi przeciwnika. Oprawa hachiwari wyglądem przypominała tanto. W walce starano się rozdzielić połączone warstwy stali i skóry za pomocą dźwigni zakładanej z użyciem haka. Ponadto posługiwano się nim do parowania i przechwytywania broni atakującego. W obu przypadkach hachiwari był używany w lewej ręce.
W Europie przyrządem o podobnym zastosowaniu był lewak. Był to sztylet który używano w XVI i XVII wieku. Trzymano go w lewej ręce. Wyglądem przypomina sai a jego zastosowanie było podobne, służył do parowania i blokowania nadchodzących ciosów. Można nim było też wykonywać ataki oraz unieruchomić broń przeciwnika co dawało przewagę w walce. Wykorzystywano go w parze z rapierem lub szpadą.
Rozwinięciem tej broni był sztylet sprężynowy. Ta specyficzna forma sztyletu, używana w okresie renesansu posiadała trójdzielną głownię, której boczne części po zwolnieniu blokady rozkładały się pod wpływem działania sprężyny. Rozłożenie głowni służyło zablokowaniu broni przeciwnika między jelcem a boczną częścią głowni i wytrąceniu jej lub złamaniu.
Za pomocą sai można było też walczyć z większej odległości. Współcześnie rzuty są również ważną częścią treningu. W niektórych kata - formach treningowych do dzisiaj występuje wiele takich elementów. W dawnej Japonii szczególnie wojownicy ninja specjalizowali się w posługiwaniu tą bronią z dużej odległości.
Podstawowe techniki walki w sai nie różnią się wiele od technik stosowanych w karate. Występują uderzenia i bloki. Techniki mają podobną trajektorię ruchu.
Broń można trzymać w różnych pozycjach np. honte mochi (klinga na zewnątrz). To naturalny chwyt gdzie poza podstawowymi technikami interesującym elementem treningu jest wywijanie sai.
I gyakute mochi (klinga do ciała). Układ dłoni identyczny jak w karate.
Taktyka walki była bardzo prosta. Bloki i uderzenia miały doprowadzić do dogodnej sytuacji, która pozwoliłaby na unieruchomienie broni przeciwnika w widełkach "yoku". Następnie należało zadać cios który miał zakończyć walkę.
Trening indywidualny polega na doskonaleniu pojedynczych technik lub kilku technik połączonych w kombinacje oraz wykonywaniu form przedstawiających walkę z kilkoma wyimaginowanymi przeciwnikami (kata).
Kata to forma ćwiczeń stosowana w wielu sztukach i sportach walki. Kombinacje techniki obrony i ataku połączone są z odpowiednim oddychaniem, właściwym poruszaniem w różnych kierunkach i przyjmowaniem odpowiedniej pozycji zależnej od ataku przeciwnika. Powtarzając wielokrotnie te same ruchy osiągamy perfekcję, poprawiamy koordynację , zwiększamy szybkość i wzmacnianie mięśnie.
Trening grupowy polega na doskonaleniu form (kata) oraz interpretacji (bunkai). Można też ćwiczyć walkę sparingową z użyciem sai.
Jednak sparing wymaga dużych umiejętności i jest przeznaczony wyłącznie dla zaawansowanych. W treningu bez ochraniaczy ataki wykonywane są bez kontaktu z ciałem partnera. Dozwolony jest wyłącznie kontakt z bronią przeciwnika. Natomiast ćwicząc w ochraniaczach dozwolony jest kontrolowany kontakt.
Z partnerem możemy trenować między innymi:
sai kontra sai,
sai kontra katana,
sai kontra bo.
Trening na przyrządach służy doskonaleniu kontaktu i właściwego dystansu. Techniki można wykonywać z pełną siłą bez obawy spowodowania kontuzji u przeciwnika.
Dla osób, które chciałyby rozpocząć swoją przygodę z sai zamieszczę wkrótce parę podstawowych ćwiczeń, które będą początkiem kursu od białego do czarnego pasa.
TRENING SAI
LEKCJE DLA POCZĄTKUJĄCYCH
