Kukri - Instytut Budokan

Kukri — ciężki zakrzywiony nepalski nóż używany zarówno jako broń sieczna, jak i jako narzędzie do codziennej pracy. Stanowi część uzbrojenia Gurkhów . Dla wielu ludzi bardziej znany jako nóż Gurkhów.

Większość kukri jest wyrabiana ręcznie. Podczas II wojny światowej Gurkhowie służący w wojsku woleli noże wyprodukowane przez wiejskiego kowala od będących na ich wyposażeniu masowo produkowanych egzemplarzy. Jakość ostrza jest bardzo różna najczęściej zależy to od materiału z jakiego wykonany jest nóż. Kowale wykonują kukri ręcznie, przekuwając stal pozyskaną z resorów starej ciężąrówki lub wagonów kolejowych.

Rękojeść noża wytwarzana jest z drewna lub rogu bawołu wodnego, natomiast pochwa powstaje z drewna obciągniętego skórą. W pochwie umieszczone też są dwa małe noże nazywane karda i chakmak. Karda służy do oprawiania zwierzyny. Chakmak służył jako krzesiwo do rozpalania ognia z pomocą krzemienia. Można go też użyć do ostrzenia, gdy ustawimy ostrze pod odpowiednim kątem.

Kukri jest przede wszystkim wielofunkcyjnym nożem użytkowym używanym głównie w roli maczety. Może być wykorzystywany do budowania, karczowania, rąbania drewna, kopania, ciecia mięsa i warzyw, oprawiania zwierzyny. Ze względu na wielkość, kształt ostrza i wagę, kukri walczy się tak jak maczetą. Podczas walki wręcz cięcia są kierowane w głowę i szyję przeciwnika. Charakterystyczne zakrzywienie ostrza służy do efektywnego przekazywania energii kinetycznej na cel podczas wykonywania cięć.

Kukri jest zbliżony wyglądem do pochodzących z V w. p.n.e. greckich mieczy machaira. Były to miecze tnące o zbliżonym wyglądzie, lecz dużo większe. Prawdopodobnie wzór ten został przekazany do Nepalu poprzez Scytów lub też przybył na Półwysep Indyjski wraz z armią Aleksandra Wielkiego, którego sława wojenna szybko rozeszła się po krajach Azji. Dzięki rozszerzającej się ku sztychowi głowni była to broń ciężka i dobrze wyważona do cięcia. Zapewne wymagała nieco miejsca, by wojownik mógł wziąć zamach, więc nadawała się szczególnie do walki w luźniejszym szyku.

W treningu Kukri używamy naturalnych i wygodnych pozycji, które zmieniane są dynamicznie w zależności od sytuacji. Ciężar ciała często rozłożony jest równomiernie jednak czasami podczas poruszania do przodu lub do tyłu środek ciężkości przenoszony jest w kierunku ruchu. Odpowiedni, pewny chwyt umożliwia wykonywanie mocnych skutecznych cięć.

Kukri jest ostrym niebezpiecznym narzędziem, dlatego początkujący powinni do treningu używać noży z tworzywa sztucznego lub odpowiednio zabezpieczać krawędzie tnące. Po treningu należy pamiętać, aby przed włożeniem noża do pochwy ściągnąć zabezpieczenie i oczyścić nóż.

Używanie ostrego noża kukri wymaga dużej wiedzy i umiejętności. Dla bezpieczeństwa podczas praktyki należy zachować maksymalną koncentrację. Każdy powinien być świadomy możliwości przypadkowego samookaleczenia. Trening podstawowych technik jest prosty, ale niebezpieczny. Techniki powinny być wykonywane w sposób zdecydowany i kontrolowany. W doskonaleniu bardzo pomagają układy formalne. Te wielokrotnie powtarzane ćwiczenia nadają ruchom pewność. Jeszcze bardziej niebezpieczny jest trening z dwoma nożami kukri. Podczas takiego treningu jedna ręka najczęściej wykonuje cięcie, podczas gdy druga blokuje uderzenie przeciwnika. Jest to bardzo interesujący trening, ale przeznaczony wyłącznie dla zaawansowanych. Należy pamiętać, że jest to bardzo niebezpieczna broń i dlatego osoba początkująca nie powinna używać podczas ćwiczeń ostrego noża. A ćwiczenia najlepiej zacząć pod okiem doświadczonego instruktora.